Frysk bloed tsjoch op! wol nou ris brûze en siede,
En bounzje troch ús ieren om!
Flean op! Wy sjonge it bêste lân fandíerde,
It Fryske lân fol eare en rom.
Klink dan en daverje fier yn it roun,
Dyn âlde eare, o Fryske groun!
Ompolske fan it hege sâlte wetter,
Fortroppe op in terp of stins,
Hien 'd'âlde Friezen yn de wrâld net,
Har lân en frijdom wie har winsk,
Klink dan en daverje fier yn it roun,
Dyn âlde eare, o Fryske groun!
Fij fan it jok fan stege, frjemde hearen,
Faek earm ek, mar dochs sterk en frij,
Stie d'âlde Fries stânfêst by syn menearen,
Hy wie in Fries, as Fries stoar hy,
Klink dan en daverje fier yn it roun,
Dyn âlde eare, o Fryske groun!
Link1, Link2
Troch waer en wyn, tsjin need en dea to striden,
Mei 't gleone swurd yn dízren hân,
Wie wille yn dy fromme, stoere tiden,
Wie 't foar de frijdom fan har lân,
Klink dan en daverje fier yn it roun,
Dyn âlde eare, o Fryske groun!
Fan bûgjen frjemd en fij fan leave wurden,
Wie rjucht en sljucht har hert en sin,
Hja bean om neat, mar mei de bleate swurden,
Stie 's'alle twang en oerlêst tsjin,
Klink dan en daverje fier yn it roun,
Dyn âlde eare, o Fryske groun!
Sa faek troch stoarm yn djippe sé bidutsen,
Oerâlde leave Fryske groun,
Waerd noait dy fêste taeije bân forbrutsen,
Dy't Friezen oan har lân forboun,
Klink dan en daverje fier yn it roun,
Dyn âlde eare, o Fryske groun!
Trochloftich folk fan dizze âlde namme,
Wêz jimmer op dy âlders great;
Bliuw ivich fan dy grize hege stamme,
In grien, in kreftich bloeiend leat,
Klink dan en daverje fier yn it roun,
Dyn âlde eare, o Fryske groun!
Vertaling van het Friese volkslied
Fries bloed bruis op, gevoel uw heldenwaarde,
Wees fier, dat gij een Fries u noemt;
Spring op! Wij zingen 't schoonste land der aarde,
Der Friezen land vanouds beroemd:
Klink dan en davere ver in het rond,
Uw oude ere, o Friese grond!
Bestookt romdom door hoge watervloeden,
En saamgeschoold op terp en wier,
Wist toch de Fries zijn kostbaar erf te hoeden;
Zijn land, zijn vrijhed bleef hem dier:
Klink dan en davere ver in het rond,
Uw oude ere, o Friese grond!
Nooit door de voet eens dwingelands vertreden,
Wel arm vaak, maar toch sterk en vrij,
Hoield d'oude Fries zich strikt aan zijne zeden,
Hij was een Fries, als Fries stierf hij:
Klink dan en davere ver in het rond,
Uw oude ere, o Friese grond!
Met weer en wind, met nood en dood te strijden,
Met vlammend zwaard in d'ijzeren hand,
Schonk vroom genot in die aloude tijden,
Als 't gold de vrijheid van hun land:
Klink dan en davere ver in het rond,
Uw oude ere, o Friese grond!
Van buigen wars en zoete vleitaalsrede,
Bleef steeds hun leuze "recht en slecht,"
Zij kropen nooit, maar 't zwaard vloog uit de schede,
Werd aangerand hun erf en recht:
Klink dan en davere ver in het rond,
Uw oude ere, o Friese grond!
Door stormweer vaak in zee diep weggedoken,
Aloude lieve Friese grond,
Werd nochtans nooit de taaie band verbroken,
Die aan zijn erf de Fries verbond:
Klink dan en davere ver in het rond,
Uw oude ere, o Friese grond!
Doorluchtig volk! Wees fier de naam te dragen,
Van 't voorgeslacht, zo koen, zo groot,
Blijf van die stam, in eeuwigheid van dagen,
Een duurzaam, krachtig bloeind loot:
Klink dan en davere ver in het rond,
Uw oude ere, o Friese grond!
Tekst: Dr. Eeltsje Halbertsma (1797-1856)
Bewerkt door Jacobus van Loon
Muziek: Duits studentenlied "Vom Hoh'n Olymp"
Youtube filmpje
FRIESKE SPREUKENLIJST (1)
1. MEN MOAT IT SEIL NET HEGER LUKE AS DE MEST.
2. AS'T NET SILE WOL, MOAT MEN LAVEARJE.
3. SKIPPERS SKOFTSJE NET ALS SE SILE KINNE.
4. WOL'T NET SILE, DAN MOAT IT DRIUWE.
5. DY'T IT EARST IN DE ROEF KOMT, HAT KAR FAN PLAK.
6. FOAR DE WYN IS ELTS IN HURDSILER.
7. BETTER DE BOAT LOS AS DE MAN.
(bron: archief Lolke Visser)
GELIJKE DORPSNAMEN
In Friesland hebben nogal wat dorpen bijna of precies dezelfde namen als Groninger plaatsen. Dat er daar ook een Winsum is, weet bijna iedereen. Dat veel kaartjes voor de paardenredsters uit Marrum naar Marum (Gr.) gingen is ook bekend. Maar die plaatsen zijn slechts het topje van de ijsberg. Ruim dertig Friese en Groningse plaatsen hebben min of meer dezelfde naam. Zo is in beide provincies een Aalsum en De Jouwer te vinden. Wierum heeft een naamgenoot en Wirdum, Zevenhuizen en Rottum idem. En wat te denken van de Groninger plaatsen Hellum, Oostum, Marsum, Englum, Helwerd en Valom? Welke redenen liggen ten grondlag aan deze overeenkomsten.
Allereerst was het Friese taalgebied ten tijde van de Romeinen en daarna veel groter. Het liep van het Zwin in België tot aan Denemarken. Ook worden plaatsnamen vernoemd naar plaatselijke eigenaardigheden (water, landschap e.d.) en het landschap was in beide provincies vergelijkbaar. Na het verdwijnen van de Romeinen en de daarop volgende volksverhuizingen zouden de "proto-Friezen" naar het zuiden zijn getrokken, omdat de barriëre, die de Romeinse grensverdediging vormde, was verdwenen. Pas een eeuw later vestigen Germaanse stammen zich op Fries gebied, dat echter zeer zeker niet verlaten was. In deze periode ontstaan plaatsnamen, die van Germaanse oorsprong zijn en die een vast patroon vormen. Het eerste lid bestond uit de naam van een vooraanstaand lid van de clan. Zo komt Engelum van de voornaam Engel en Aalsum van Ale. Ook landschappelijke kenmerken kunnen het eerste deel van de naam vormen. Zo verwijst Marrum naar zee en Wierum naar terp (wierde, warde).
Het tweede gedeelte van de naam bracht de aard van de nederzetting in beeld. Voor erf werd vaak de term heim gebruikt, die in plaatsnamen vaak terugkomt als -um. Ook terpen kwamen in het tweede deel van de plaatsnaam voor. De uitgang werd dan werd-, ward (Leeuwarden), van wierde. Wierum is in dat opzicht dubbel geografisch. Het betekent letterlijk: erf op een terp. In de naam Harlingen vinden we de Germaanse uitgang linggi terug. Dit betekent " behorende tot". Harald? (Bron: Leeuwarder Courant)
